Introductie

In 1994 schreven Adey & Shayer over de spectaculaire effecten van het Engelse ‘Cognitive Acceleration through Science Education’ (CASE) programma. Leerlingen van 11-13 jaar die bij de exacte vakken regelmatig en systematisch getraind werden in leren denken, met name in leren ordenen en relateren, scoorden aanzienlijk beter bij examens dan controlegroepen. Dat beter scoren gold niet alleen bij de exacte vakken, maar ook bij wiskunde en Engels. Op basis van deze bijzonder succesvolle aanpak ontwierp David Leat, lerarenopleider aardrijkskunde in Newcastle, samen met collega’s een set leren denken opdrachten voor aardrijkskunde. Die opdrachten werden gepubliceerd in ‘Thinking Through Geography’ (1998) en ‘More Thinking Through Geography’ (2001). 

Leon Vankan bracht deze nieuwe aanpak naar Nederland. In 2004 verscheen het boek ‘Leren denken met aardrijkskunde’ en in 2006 ‘Meer leren denken met aardrijkskunde’. Boeken die meer bieden dan een vertaling van de Engelse boeken. De informatie in de Nederlandse versie is meer geografisch en deels anders gepresenteerd. Bovendien zijn diverse eigen opdrachten en voorbeelden toegevoegd.

Het zijn boeken vol opdrachten die leraren helpen leerlingen te motiveren en te leren denken. De boeken zijn een groot succes. Dat laatste geldt ook voor de talloze colleges, lezingen en workshops die over leren denken met aardrijkskunde zijn gegeven.

De leren denken opdrachten helpen aardrijkskundeleraren om:

  • leerlingen samen te laten nadenken over wat er in de wereld van vandaag en morgen werkelijk toe doet
  • daarbij leerlingen geografische kennis en vaardigheden te laten verwerven
  • voorkennis van leerlingen te activeren
  • het leerproces van leerlingen centraal te stellen
  • zichtbaar te maken hoe leerlingen denken
  • leerlingen te begeleiden bij zelfstandig leren en samen leren
  • leerlingen enthousiast te maken voor aardrijkskunde
  • kortom, lessen te geven die leerlingen bijblijven.

15 jaar na het verschijnen van ‘Leren denken met aardrijkskunde’ in boekvorm zijn de boeken vervangen door deze website. De website bevat de meest succesvolle opdrachten uit beide boeken, maar ook een flink aantal nieuwe opdrachten. De website wordt geleidelijk uitgebreid.

Nieuw is de rubriek ‘ommetjes’ met uitwerkte ideeen voor wandelingen en fietstochten om buiten de school op pad te gaan om over een bepaald gebied op een actieve wijze kennis te verwerven.

De rubriek ’literatuur en onderzoek’ bevat publicaties voor wie verder wil lezen over leren denken met aardrijkskunde. Een deel van deze publicaties is vrij te downloaden. Ook voor andere schoolvakken dan aardrijkskunde zijn er ’leren denken’ boeken, zie de rubriek ’literatuur en onderzoek’.